Okul Öncesi Öğretmenlerin Oyuna İlişkin Rolü -makale

Öncelikle bu makaleyi seçmemizin nedeni okul öncesi öğretmenlerinin oyuna bakış açılarının yanı sıra bu bakış açısının bir yansıması olarak öğretmenlerin eğitim programlarında yer verdikleri oyunlar ile eğitim ortamlarında oyunu planlama, uygulama ve değerlendirme süreçlerini kapsayan bir araştırma olması daha çok ilgimizi cezbetti.
Araştırmanın çalışma grubunu gönüllülük esasına dayalı olarak Antalya ilinde görev yapan on yedi okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır.Araştırma olgu bilim deseninde nitel bir çalışmadır. Veri toplama aracı olarak yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Öğretmenlerden elde edilen veriler araştırmacılar tarafından kodlanarak içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir.

Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin oyun kavramına ilişkin görüşlerine baktığımızda; öğretmenlerin oyunun öğrenme işlevi üzerinde durduklarını ayrıca öğretmenlerin oyunu '' öğrenme, deneyimleme aracı olarak oyun '', '' eğlenme, zaman geçirme aracı, rahatlama biçimi olarak oyun'', '' kendini gerçekleştirme, ifade etme biçimi olarak oyun'', '' gelişimi destekleyen olarak oyun '' şeklinde oyun kavramına ilişkin görüşlerini kategorilendirmişlerdir. Bu bulgular öğretmenlerin oyunu öğrenme, deneyimleme, eğlenme, zaman geçirme, rahatlama, kendini gerçekleştirme, ifade etme, gelişimi destekleme aracı olarak gördüklerini göstermektedir.

Ayrıca araştırmadan elde edilen bulgular; Öğretmenlerin eğitim programlarında , en çok açık hava oyunlarına ve kurallı oyunlara yer verdikleri , oyun etkinliklerini belirleme yollarına ilişkin görüşleri incelendiğinde; programa ve çocukların ilgi, istek, ihtiyaç ve gelişim özelliklerine göre seçtikleri görülmüştür. Bir başka bulgu ise öğretmenlerin oyunda ödül ve ceza ile ilgili uygulamalarını kullandıklarını; bazı öğretmenlerin ceza uygulamalarından kaçınmasına rağmen, ödül kullanmaya devam ettiklerini ortaya çıkarmaktadır.

Yani araştırma bulguları, öğretmenlerin oyuna ilişkin görüşlerini ortaya koymasının yanı sıra öğretmenlerin sınıf içi oyun uygulamalarına ait ögeler içermesi bakımından da önemli görülmektedir.

Okul Öncesi Öğretmenlerinin Oyuna İlişkin Görüşlerini İçeren İncelediğimiz Diğer Makaleler:

• file:///C:/Users/Öztuna/Desktop/makaleler/29.adak_ozdemir.pdf 
• file:///C:/Users/Öztuna/Desktop/makaleler/125894-20111014105346-akgun-yarar.pdf
• file:///C:/Users/Öztuna/Desktop/makaleler/arastirmax-okul-oncesi-ogretmeni-adaylarinin-oyun-temelli-ogrenmeye-bakis-acilari-uygulamaya-yansimalari.pdf
• file:///C:/Users/Öztuna/Desktop/makaleler/10.17679-iuefd.05509-92362.pdf  

Oyun Türleri

Fiziksel Oyun
Fiziksel oyun, kaba ve ince motor etkinliklerini ve hareketlerini içermektedir.Koşma,tırmanma, kaydıraktan kayma,, zıplama gibi oyunlar açık hava oyun etkinlikleri kaba motor etkinlikleri olarak gruplanır.
Derste gördüğümüz  1-8-9-12-13-22-23-26-27-28-29 numaralı görseller açık alan oyunlarına örnek gösterilebilir.

Yapı-İnşa Oyunu
Yapı-inşa oyunları belli bir düzen içerisinde ve amaç odaklıdır.Çocuklar yeni bir şey inşa etmek ya da gerçek bir nesneyi temsil eden bir şey yaratmak amacı ile yapı-inşa materyallerini kullanırken yapıcı şekilde oyun oynamaktadır.Hem eve hem de açık havada oynanabiliyor olması açısından avantajlıdır.
Derste gördüğümüz 10 numaralı görsel yapı-inşa oyununa örnek gösterilebilir.

Sosyodramatik Oyun
Dramatik oyun fantezi ve hayal gücünü içeren oyunlardır.Oyun sürecinde çocuklar anne,baba,doktor,öğretmen,şoför,pilot gibi yetişkin rollerine girerek zengin hayal güçlerini kullanarak yeniden canlandırabilir.Çocuklar dramatik oyunu tek başlarına oynayabildikleri gibi diğer kişilerle birlikte oynayabilir.Genellikle araç ve gereçle oynanan bu oyunlarda çocuklar temsil becerisini kazanmaktadır.
Derste gördüğümüz 4-6-9-35-36-37 numaralı görseller sosyo-dramatik oyuna örnek gösterilebilir.

Kurallı Oyun
İlkokul dönemindeki çocuklar arasında kurallı,stratejileri olan ve rekabeti içeren oyunlar daha çok görülmektedir.Küçük çocuklar benmerkezci özellikleri nedeniyle beklemekten, kurallara uymaktan ve sırayla oynamaktan sıkılabilirler.
Derste gördüğümüz 12-13-24 numaralı görseller kurallı oyuna örnek gösterilebilir.

Ritim Oyunu
Derste gördüğümüz 7 numaralı görsel ritim oyununa örnek gösterilebilir.

Duyu Temelli Oyun
Derste gördüğümüz 15-16 numaralı görseller duyu temelli oyuna örnek gösterilebilir.

Yaratıcı Oyun
Moore göre yaratıcı oyun türü: Vücutların kullanım şekilleri veya diğerlerine bağlı olarak kum oyunu,su oyunu,kale inşası,boyama,çukur kazma gibi evrenin gerçek dönüşümünü içermektedir.
Derste gördüğümüz 2-14-38-39 numaralı görseller yaratıcı oyuna örnek gösterilebilir.

İşlevsel Oyun
Nesnelerin işlevine uygun kullanılması şeklindeki oyunlardır.Çocuk bu tür oyunlarda,oyununa dahil ettiği nesnenin gerçek yaşamdaki işlevi ne ise, aynı işlevi ile kullanır.
Derste gördüğümüz 26-30-31-32 numaralı görseller işlevsel oyuna örnek gösterilebilir.

Oyun ile İlgili Makale

Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Oyuna İlişkin Algıları: Metafor Analizi Örneği

Emel TOK Hocamızın yapmış olduğu araştırma makalesinde araştırmanın çalışma grubunda Pamukkale Üniversitesi Okul Öncesi Ana Bilim Dalında öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmaya ‘Oyun…gibidir. Çünkü …..  ……..  …….’ İfadesini doldurmaları istenmiştir. Bulgular oyunun özellikleri ve oyunun gelişimsel, eğitimsel yararları başlıkları adı altında iki ana kategoriden oluşmuştur. Araştırmanın bulguları, oyunun rahatlatıcı olması mutluluk vermesi, yaşamı yansıtması, ihtiyaç olması, öğrenme aracı olması, hayali olması, hayatı öğretmesi, iç dünyayı yansıtması şeklindedir.

Ayrıca incelediğimiz ve incelemenizi önerebileceğimiz diğer makaleler:

• https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/25854/272569

• https://dergipark.org.tr/tr/pub/adyusbd/issue/33404/303240

• https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/439755

• https://dergipark.org.tr/en/pub/goputeb/issue/7322/95830

Ayçigül Öğretmen

Okul öncesi dönemindeki çocukların saatleri okurlarken yelkovanla akrebi karıştırmalarından dolayı böyle bir video çekme düşüncesi çıkmış olabilir.Zaman soyut bir kavram olduğundan çocuklar saat öğrenimi konusunda zorlanabilirler. Ayşegül öğretmen oyun,hareket,ses ve ritmi kullanarak öğrenmeyi eğlenceli hale getiriyor. Uzun boylu ve kısa boylu çocukları kullanarak akrep ve yelkovanın işleyişini somutlaştırarak anlatmaya, ''akrep kaç, yelkovan tut'' gibi şarkılarla, tekerlemelerle öğrenmeyi kalıcılaştırmaya çalışıyor.

Bu öğretmen ise İngilizce öğretimi için sıkıcı tekrarlar yapmaktansa onların eğlenirken öğrenebileceği bir dil kullanmış. Aynı zamanda oyunlaştırarak bütün çocukları aktif bir şekilde sürecin içine dahil etmeyi başarmış. Çocukların dilinden çok iyi anlayan, onlarla birlikte oyunlar oynayan bu öğretmen onları hiç sıkmadan, bir yere bağlı bırakmadan beden dilini ve mimiklerini de  kullanarak bir öğrenme ortamı yaratıyor.

İki öğretmenin de ortak olarak yapabildikleri en iyi şey; çocukların dünyalarına girerek yani oyunu kullanarak, belki bazı öğretmenlerin vermekte zorlandıkları, öğrenmesi karmaşık olan kavramları eğlenceli bir şekilde verebilmeleri.

Geleneksel Oyunlar & Günümüz Oyunların Karşılaştırması

Tarih içerisinde oyun farklı şekillerde ele alınmış ve tanımlanmıştır. Birçok bilim dalının içerisinde yer alan oyunun tanımlamalarında; yaşanılan coğrafya, aile ve kültürün büyük rolü olmuştur. Teknolojinin gelişmesi, oyunların içeriğinin değişmesini de beraberinde getirmiştir. Bu gelişme ve değişmenin olumlu katkıları olduğu gibi olumsuz yönleri de vardır. 
Eskiden çocuklar açık alanda, gruplar halinde, işbirliği içerisinde oyunlar oynarken şimdilerde kapalı mekanlarda tablet, telefon, bilgisayar gibi araçlarla tek başlarına oynamaktalar. Bu araçlar çocuklara mekansızlık ve zamansızlık sağladığı için daha cazip hale gelmeye başlamıştır. Dijital oyunlar, çocuklara gerçeklikten çok uzak olan tamamen sanal,yapay bir evren sunmuştur. Oyunlarda kullanılan efektler,renkler,uyaranlar çocuklar için oldukça ilgi çekici olduğundan ekran süreleri de bununla orantılı olarak artmıştır. Çocuklar akranlarıyla beraber ''gerçek'' oyunlar oynamadıklarından sosyal duygusal gelişimleri de bu durumdan olumsuz etkilenmektedir.

Hızlı Olan Kazansın!

Oyunun içeriği: Dört kişiyle oynanan bu oyunda; oyuncular ikişerli eş olurlar. Eş olan oyuncuların üçüncü arkadaşları, bir balon seçer ve iki arkadaşının arasına koyar. Eş olan oyuncular balonun rengini görmeyeceklerdir. Oyuncular sırtlarında olan balonu düşürmeden taşıyacaklardır. Birtakım parkurları geçtikten sonra arkadaşları eşli oyunculara balonlarının rengini tarif eder. (Balon pembeyse sınıfta pembe renk olan bir eşyayı tarif edebilir)

Bu esnada rakip oyuncuların üçüncü arkadaşları, renkli kalemleri sınıfın değişik köşelerine koyar. Oyuncular sırtlarındaki balonu düşürmeden pembe renk olan kalemi bulmak zorundadırlar. En kısa sürede kalemi bulan grup kazanır.

Kurallar: Bir takım üç kişi olmak üzere toplam altı kişiyle oynanır. Üçüncü kişi rakip takımın kalemleri saklamakla ve arkadaşlarına balonun rengini tarif etmekle görevlidir.Oyuncular balonlarını bir kez düşürme hakkına sahiptir. Her grup sırayla yarışır. Kronometre ile grupların performansları karşılaştırılır. Üç puan alan grup oyunu kazanır. 

Parkur Zamanı!

Oyunun içeriği: Oyunumuz şu şekilde; masaya bir parkur çizdik ve engel olarak da pipetleri yapıştırdık. Bu engeller veya köprüler pipetlerin çokluğuna göre arttırılabilir. İki kişiyle oynanan bu oyunda oyuncular karşılıklı olarak başlama yerine geçerler ve her oyuncu kendi başlama yerinden başlar. Kağıttan toplarını pipetlerinin yardımıyla üfleyerek rakibinden önce diğer tarafa ulaştırmaya çalışır. Toplar parkurdan çıkarsa tekrar başa dönmek zorundadırlar. Üç puan alan kazanır!

Kurallar: Top parkurdan çıkarsa oyuncu başlangıç noktasına geri dönmek zorundadır. Oyunun belli bir süresi yoktur. Üç puan alan oyuncu kazanır.